Bijen zijn belangrijk voor de biodiversiteit. De bestuiving van de bijen zorgt voor de voortplanting van vele plantsoorten en zo ook voor het voortbestaan van deze plantsoorten. De bestuiving van veel groenten- en fruitplanten zorgt voor de groei van de groente en fruit aan de planten en dat zorgt weer voor voedselproductie. Kortom, bijen zijn voor ons allemaal een belangrijk diersoort, maar zijn helaas wel een bedreigd diersoort. In Nederland komen ongeveer 385 soorten (wilde) bijen voor waarvan de helft bedreigd is.

Wanneer

November 2019

Waar

Utrecht

Het terugbrengen van de biodiversiteit

Utrecht is bij het inrichten van de stad altijd op zoek naar een combinatie van functionaliteit en het vergroenen van de leefomgeving met zorg voor dieren en het klimaat. Zij zetten zich daarom onder andere in voor de bijen. Op dit moment komen er in Utrecht ruim 70 soorten bijen voor, waaronder ook zeldzame soorten.

Het destijds braakliggend terrein tussen de A2 en de Wolfgang Pauliweg, een invalsweg voor Utrecht-West, is dé perfecte plek voor een reclamemast: een langgerekt perceel dat beschikbaar is, met daaromheen een kavel welke tevens groot genoeg is om ook een bloemenveld te creëren. Het was dan ook niet moeilijk om Honey Highway te overtuigen van het idee om een mast te creëren dat aansloot bij het terugbrengen van de biodiversiteit. De nadruk van dit project ligt hiermee op duurzaamheid en niet op reclame, met als extra component educatie en een verplichting tot social return. Allemaal punten die bij de Gemeente Utrecht hoog op de agenda staan.

Met al deze verplichte onderdelen was het geen eenvoudige opgave om een mast te ontwikkelen welke naast duurzaam ook stedenbouwkundig verantwoord was. Aan de hand van ideeën van SAB uit Arnhem is er een duurzaam én origineel ontwerp tot stand gekomen. Een mast die past binnen een volwaardig landschappelijk ingericht geheel, waarbij natuurwaarden een belangrijke rol spelen. De mast heeft een landschappelijk-natuurlijk thema.

Quote

“Bloemen en planten in en om de stad zijn belangrijk, omdat insecten en dieren zo een beter leefgebied krijgen”

Kees DiepeveenWethouder Openbare Ruimte Utrecht

Een mast als hotel: 200 nestkasten

Ocean Outdoor Nederland wil net als Utrecht, een balans creëren tussen groen, kleur en moderne bebouwing langs de A2. Samen met Honey Highway, is de berm een plek geworden welke een nestelplek is voor wilde bijen, hommels en vlinders en zal de mast daarom fungeren als een waar hotel voor bijen én vlinders. Het Bijenhotel is een herkenbaar object dat een nieuw herkenningspunt is aan de A2.

De mast heeft een hoogte van 28 meter en omvat een schijngevel met een stalen honingraadstructuur met daarin ruim 200 nestkasten voor bijen en vlinders. De nestkasten zijn gemaakt door Utrechters met een afstand tot de arbeidsmarkt en zijn gevuld met Utrechts snoeihout en FSC-snippers.

De schijngevel is dusdanig opgebouwd dat hoe verder naar boven, hoe opener de gevel wordt en de bovenzijde van honingraatstructuur is zelfs helemaal open. Om de mast te integreren in de omgeving is deze gespoten in een neutrale kleur.
Bovenop de mast bevinden zich twee digitale schermen van elk 9 x 12 meter groot. Deze hangen hoog genoeg zodat de bijen geen last hebben van de lichtverspreiding door de schermen. Daarnaast worden de schermen ’s avonds nog verder gedimd dan in de richtlijnen van het NSVV is voorgeschreven.

Roadside screen 101 utrecht - Ocean

Bloemrijk landschap

Rondom de mast bevindt zich een bloemenweide van 7000m² met meer dan 40 soorten inheemse bloemen met diverse bloeitijden. Uiteraard is het bloemenmengsel dat is gezaaid, geschikt voor (wilde) bijen en voor andere insecten. Door de diverse bloeitijden kunnen de bijen het hele jaar door voedsel vinden in de buurt van hun nest.

De kavel is een groot bloemrijk landschap dat zichtbaar is vanaf de snelweg als een soort natuurlijk, kleurrijk icoon.

Duurzaamheid

Bij Ocean staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Het Bijenhotel bestaat voor meer dan 75% uit gerecycled materiaal. De mast bestaat uit hergebruikte gedemonteerde masten. Duurzame inkoop heeft geleid tot veel lof vanuit de regio en uit de duurzaamheidssector, met als gevolg dat Ocean als spreker heeft gepresenteerd in een lezing over duurzaam inkopen.

Hoe duurzaam is de mast

  • De mast is voor meer dan 75% gemaakt van gercycled staal. Bestaande gedemonteerde masten zijn hergebruikt.
  • Laag energieverbruik. De twee digitale schermen hebben de laagste lichtemissie van Nederland. De schermen dimmen automatisch naarmate het ’s avonds donkerder wordt en s ‘nachts tussen 01.00uur en 05.00uur staan de schermen uit.
  • Social return. De nestkasten zijn gemaakt door Utrechters met een afstand tot de arbeidsmarkt.
  • Duurzaamheid. De kasten zijn gevuld met Utrechts snoeihout en FSC-houtsnippers.

Quote

“Dit bijenhotel met daaronder een bloemenveld van 7.000 m2 is een bijzonder natuur inclusief ontwerp, dat helpt bij het beschermen van bijen en bijdraagt aan de biodiversiteit. Ik hoop dat dit idee Utrechters inspireert om ook iets voor bijen te doen. Bijvoorbeeld met meer bloemen in de tuin of op het balkon, het aanleggen van een groen dak of door het ophangen van een bijenhotel.”

Kees DiepeveenWethouder Openbare Ruimte Utrecht

Een goede samenwerking

Ocean en de Gemeente Utrecht hebben al jaren een goede samenwerking welke beide als zeer prettig ervaren. Na de gunning hebben beide partijen een projectleider aangesteld, die met meerdere disciplines hebben gewerkt om tot een goede realisatie van dit project te komen.

Honey Highway

Honey Highway is een initiatief van Deborah Post waarbij de bermen van rijkswegen, provinciale wegen, spoorrails en waterdijken worden ingezaaid met bloemenzaden van meerjarige wilde bloemen afgestemd op de grondsoort en regio. Op die manier kunnen wilde bijen voldoende voedsel verzamelen voor een lange periode, waardoor overwinteren goed mogelijk wordt. Honey Highway zet zich in voor het terugbrengen van de biodiversiteit.

Partners